Sayıştay: Özel kalem müdürlüğü memuriyete girişte basamak yapılmış

Sayıştay raporlarına göre, istisnai kadro olarak nitelenen özel kalem müdürlüğüne yapılan açıktan atamalar, memuriyete sınavsız girişin bir anahtarı olarak kullanılıyor. Beşiktaş Belediyesi'nin denetim raporuna göre de bazı özel kalem müdürlerinin diğer memuriyet kadrolarına sınavsız geçiş yaptığı belirlendi. Ancak, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı genelgesine göre bu atamaların usullere uygun yapılması gerekiyor. Sayıştay, bu tür atamaların sık sık yapıldığını konuya gereken önemin verilmediğini kayda geçiriyor.

MEMUR5.COM editörü, devlet memurluğuna sınavsız girişin anahtarı haline getirilen açıktan atama konusunu Beşiktaş Belediyesi örneği üzerinden işliyor...

Sayıştay raporları kamu kurumları için bir çeşit karne niteliği taşıyor. Ancak karnesinde kırık olmayan kamu kurumu da çok az. Özellikle belediyelerin karnelerinde çok fazla kırığa rastlanmakta.

Bu çerçevede, Sayıştay tarafından düzenlenen Beşiktaş Belediyesi'nin denetim raporunda, özel kalem müdürü olarak açıktan atanan kişilerden bazılarının diğer memuriyet kadrolarına sınavsız atandığı ve bu şekilde özel kalem müdürlüğü kadrosunun memuriyete sınavsız girişin bir yolu olarak kullanıldığı eleştirilmiştir.

Sayıştay tarafından sıklıkla eleştirilen bu hususlar pek dikkate alınmamaktadır. 

Raporda konuyla ilgili olarak şu ifadelere yer verilmiştir:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda, devlet memurluğuna atanabilme şartları ve süreçleri ayrıntılı olarak düzenlenmiş olup bazı kamu görevlerine ise; atanma, sınav, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine ilişkin hükümler dikkate alınmaksızın memur atanabileceği belirtilmiştir. Kamu yönetiminde idari açıdan özellik taşıyan bazı görevler için genel kurallara bağlı kalmaksızın atanabilme olanağı sağlayan memur kadrolarına “istisnai memuriyetler” adı verilmektedir.

657 sayılı Kanun’da istisnai memuriyet olarak sayılan özel kalem müdürlüğü kadrosu hususunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü'nce (eski: İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü) 03.06.2009 tarihli ve B.05.0.MAH.0.08.01.00/900-14626 sayılı Genelge yayımlanmış ve bu genelge ile söz konusu kadroya yapılacak atamalara ilişkin bazı düzenlemeler yapılmıştır. Genelgede; özel kalem müdürlüğü kadrolarına atanacakların, öncelikle belediyede çalışan memurlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar arasından seçilmesinin esas olduğu, memurlar arasından yapılacak atamalarda, Bakanlık izninin alınmayacağı, özel kalem müdürlüğü kadrolarına yapılacak açıktan atamaların ise bakanlık izni ile yapılacağı belirtilmiştir. Ayrıca, 657 sayılı Kanun’un 59’uncu maddesi kapsamında verilen atama kullanımına hukuken imkân bulunmadığı, bu sebeple, özel kalem müdürlüğü kadrolarına atanacakların seçiminde, belediye başkanlarının bir seçim dönemi boyunca çalışabilecekleri ehliyet ve liyakat sahibi kişileri tercih etmelerinin esas olduğunun altı önemle çizilmiştir.

Yukarıda yer verilen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (eski: İçişleri Bakanlığı) Genelgesi ve Sayıştay Genel Kurulu Kararı’ndan anlaşılacağı üzere; belediyelerin özel kalem müdürlüklerine atama yetkisinin sınırsız bir yetki olmadığı, bu kadroya yapılacak atamaların bazı esas ve usullerinin olduğu, yapılacak olan atamalarda bu usullere riayet edilmesi gerektiği ayrıca bu kadronun memuriyete sınavsız atama yolu olarak kullanılamayacağı belirtilmiştir.

Belediye özel kalem müdürlüğüne atanacakların öncelikle belediyede çalışan memurlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar arasından seçilmesinin esas olduğu, bu mümkün değilse yapılacak açıktan atamanın bakanlık iznine müteakip yapılması gerektiği ve ayrıca belediye özel kalem müdürlüğü kadrosuna atanan özel kalem müdürünün bir seçim dönemi boyunca görev yapması amacıyla atanacağının esas olduğu açıktır.

Diğer yandan, 11.09.2018 tarihinde yayımlanan 2018/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nde; tüm kamu kurum ve kuruluşlarınca 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 59’uncu ve 61/A maddelerine göre yapılacak açıktan atama işlemleri için Cumhurbaşkanlığından izin alınması gerektiği ifade edilmiştir. Dolayısıyla, genelgenin yayımlandığı tarihten sonra, belediyelerin özel kalem müdürlüğüne açıktan yapılacak atamalar için Cumhurbaşkanlığı'ndan izin alınması gerekmektedir.

Beşiktaş Belediyesi Özel Kalem Müdürlüğü'ne açıktan atama yoluyla sınavsız atanan ve memuriyete geçirilen personele ilişkin bilgiler tek tek sıralanmıştır. 2014 yılında iki kişi, 2015 yılında iki kişi, 2017 yılında bir kişi 2018 yılında bir kişi, 2019 yılında bir kişi özel kalem müdürü olarak sınavsız atanmış ve daha sonra da diğer memuriyet kadrolarına geçirilmiştir.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (eski: İçişleri Bakanlığı) Genelgesi ve Sayıştay Genel Kurulu Kararı’ndan anlaşılacağı üzere; belediyelerin özel kalem müdürlüklerine atama yetkisinin sınırsız bir yetki olmadığı, bu kadroya yapılacak atamaların bazı esas ve usullerinin olduğu, yapılacak olan atamalarda bu usullere riayet edilmesi gerektiği ayrıca bu kadronun memuriyete sınavsız atama yolu olarak kullanılamayacağı belirtilmiştir. 

Ancak İdarenin özel kalem müdürü atamalarının bazılarında bu kadronun memuriyete sınavsız atama yolu olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır.