'Gençliğin Anlam Arayışı': Dijital çağda inanç ve kimlik üzerine yol haritası

Dijitalleşmenin beraberinde getirdiği bilgi kaosu ve yorum anarşisinin, gençliğin anlam arayışını derin bir krize sürüklediğini belirten Prof. Dr. Mehmet Görmez, Gençliğin Anlam Arayışı adlı kitabında bu krizi aşmanın yollarını ele alıyor. OTTO Yayınları etiketini taşıyan eser, insanı “beşeriyetten ademiyete, ademiyetten insaniyete” yüceltecek bir manevi yolculuğun ilkelerini sunuyor.

Kitap, modern çağda dinle ilişkilerin zayıflamasını “sanal ekran uygarlığı”nın ortaya çıkardığı en büyük tehlike olarak yorumluyor. Görmez, özellikle gençlerin “hayâ ile hayat bulma” arayışına usûl temelli bir çözüm öneriyor. Eser, “Batı’nın İslam’a neden Peygamberimiz üzerinden saldırdığı, Kudüs ve Mescid-i Aksa’nın dinî anlamı ve Ayasofya’nın İslam mabet hukukundaki yeri” gibi güncel meseleleri de kapsamlı bir dinî düşünce çerçevesinde değerlendiriyor.

“Gençlerle Bir Hasbihal” başlıklı önsözde Görmez, uzun yıllardır gençlerle yürüttüğü sohbetlerin izlenimlerini paylaşıyor. “Sizleri dinledim, kalbinizin sesine kulak verdim, bazen sorularınıza cevap vermekte zorlandım” diyen Görmez, gençlerin buyurgan üsluptan uzak, karşılıklı muhabbeti önceleyen bir iletişim biçimi aradıklarını vurguluyor.

Görmez’e göre, bugünün gençliği, geçmiş kuşakların dünyasını “dar” bulsa da bu durum yeni dünyanın daha geniş olduğu anlamına gelmiyor. “Gençliği anlamak geleceği inşa etmektir” diyen yazar, gençlerin de mazilerini anlamaya çalışmaları gerektiğini belirtiyor.

Kitapta gençliğin benlik, kişilik ve kimlik sorularına dair tespitler öne çıkıyor. Görmez, “Ben kimim, nereden geliyorum, nereye gidiyorum?” sorularının cevabını arayan her genci kahraman olarak tanımlıyor ve hız ile haz çağında direnen gençliğe vurgu yapıyor.

“Bugün Müslüman bir genç, kim olduğunu salt dinî metinlerden hareketle bulamaz,” diyen Görmez, kimliğin dinî metinlerin ötesinde İslam medeniyetinin tarihî ve kültürel hafızasında inşa edildiğini savunuyor. Ona göre “Müslüman kimliği, kökleri fıtrata uzanan, dallarıyla varoluşu kucaklayan bir ağaçtır” ve gençlik, bu ağacın gölgesinde huzurla tanışmalıdır.

Eserin ilerleyen bölümlerinde “hayat” ile “ömür” arasındaki fark ayrıntılı biçimde açıklanıyor. Görmez, hayatı “diri olmak”la, ömrü ise “iyiliklerle dolu bir yaşam sürmekle” eş anlamlı kılıyor. “Bedenin yolculuğuna akıl, kalp ve ruh eşlik etmezse hiçbir mesafe kat edilemez,” ifadesiyle gençlere içsel bir yolculuk çağrısı yapıyor.

Yazar, bugünün dünyasında gençlerin karşılaştığı ahlaki krizlerin sorumluluğunu yetişkinlere yükleyerek şöyle diyor: “Eğer bugünün dünyasında vicdan ve merhamet kıtlığı yaşanıyorsa, bunun sebebi siz değilsiniz. Çünkü bu dünyayı siz kurmadınız; biz hazırladık böyle bir dünyayı size.”

Kitap, bu farkındalıkla gençleri “daha güzel bir ömür sürmeye ve daha adil bir dünya kurmaya” davet ediyor. Görmez, rol model dayatmak yerine gençlerin kendi hakikatlerini keşfetmelerine zemin hazırlayan bir rehberlik öneriyor.

Mehmet Görmez kimdir?

1959 yılında Gaziantep’in Nizip ilçesinde doğan Mehmet Görmez, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. 1994’te tamamladığı “Sünnet ve Hadisin Anlaşılmasında Metodoloji Sorunu” başlıklı doktora teziyle 1996’da Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Ödülü’nü kazandı. 2010–2017 yılları arasında Diyanet İşleri Başkanı olarak görev yaptı. Hâlen kurucusu olduğu İslam Düşünce Enstitüsü’nde çalışmalarını sürdürüyor.

Gençliğin Anlam Arayışı, Görmez’in “Kalbin Erbaini”, “İslam’da Zor Zamanlar” ve “Sünnet ve Hadisi Anlama Kılavuzu” gibi eserleriyle aynı düşünsel çizgiyi paylaşan yeni kitabı olarak dikkat çekiyor.

Prof. Dr. Mehmet Görmez'in ayrıntılı özgeçmişi şöyle:

Mehmet Görmez, Nizip-Gaziantep’te doğdu (1959). İlk öğrenimini Nizip’te, orta öğrenimini Gaziantep İmam-Hatip Lisesi’nde tamamladı. Yüksek öğrenimini Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde yaptı (1983). Kahire Üniversitesi’nde inceleme ve araştırmalarda bulundu (1988). “Musa Carullah Bigiyef, Hayatı, Fikirleri ve Eserleri” adlı tez ile yüksek lisansını tamamladı (1990). “Sünnet ve Hadisin Anlaşılması ve Yorumlanmasında Metodoloji Sorunu” adlı teziyle doktorasını bitirdi (1994). Doktora çalışması, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Birincilik Ödülü’nü kazandı (1996). Ahmet Yesevi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde dersler verdi (1995-1997). Yardımcı doçent (1998), ardından doçent oldu (1999). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde dersler verdi (2001-2003). Diyanet İşleri Başkan Yardımcılığı görevine getirildi (2003). Aynı göreve devam ederken profesör unvanını aldı (2006). Diyanet İşleri Başkanlığı’na atandı (2010) ve aynı görevden emekli oldu (2017). İslam Düşünce Enstitüsü’nü kurdu (2017) ve hâlen aynı Enstitü’de görev yapmaktadır. Evli ve üç çocuk babası olup Arapça ve İngilizce bilmektedir. Yazarın yayımlanmış birçok kitap ve makalesi bulunmaktadır. Bazı telif eserleri şunlardır: Musa Carullah Bigiyef, Sünnet ve Hadisin Anlaşılması ve Yorumlanmasında Metodoloji Sorunu, Hadis İlminin Temel Meseleleri, Kalbin Erbaini, Gazâlî’de Sünnet, Hadis ve Yorum, Sünnet ve Hadisi Anlama Kılavuzu, İslam’da Zor Zamanlar -Bir Okuma Usulü-, Gençliğin Anlam Arayışı. Ayrıca, Muhammed Ebu Şehbe’den Sünnet Müdafaası, Musa Carullah’tan Kitâbu’s-Sünne ve Hatun adlı kitapları çevirmiştir.