Bozkürt: Ülkücü Kürtlerin Yayımlanmamış Hikayesi

Araştırmacı yazar Ahmet Dinç’in kaleme aldığı “Bozkürt: Ülkücü Kürtlerin Saklı Kalmış Hikâyesi – Biji Türkiye”, 41 yıllık terörün sona ermesi için ciddi adımların atıldığı konjonktürde raflardaki yerini aldı. “Bozkürt” adlı çalışma, Ülkücü Hareket'e katılan Kürt ve Zaza kökenli bireylerin bilinmeyen öykülerini gün yüzüne çıkarıyor. Kitapta, Kürt ve Zaza kökenli kişilerin sosyo-politik, kültürel ve ideolojik dinamiklerle nasıl Ülkücü Hareket’e katıldıkları inceleniyor.

Bozkürt'ün yanı sıra Türkiye’nin yakın tarihine ışık tutan  "Trojans: Ankara’da ABD Ajan Okulu" da Ahmet Köprülü imzasıyla raflardaki yerini aldı.  Bozkürt ve Trojans, Hayat Yayınları'nın "Deşifre X Kitaplar" serisinin ilk iki kitabı olarak gazeteci Kamuran Akkuş’un yayın danışmanlığı ve editörlüğünde yayımlandı. 

Bu Habere de Bak

Kod adı Trojans: Beyaz Chevrolet'den Ankara'daki ABD ajan okulunun karanlık tarihi çıktı

“Terörsüz Türkiye” süreci, 41 yıllık terör sorununda çözüm umutları yeniden gündeme gelirken araştırmacı yazar Ahmet Dinç’in kaleme aldığı “Bozkürt”te, Ülkücü Hareket'e gönül vermiş Kürt ve Zaza kökenli bireylerin bilinmeyen hikâyeleri gün yüzüne çıkarılıyor.

Yer Diyarbakır Ülkü Ocağı, yıl 1975. Soldan; Ocak Başkanı A. İhsan Bacalan, MHP Merkez İlçe Başkanı Abdüsselam Aşan, Bacalan'dan önceki Ocak Başkanı Ömer Naşit Lüle ve D.Bakırlı Ülkücülerden İbrahim Demir

Toplam 328 sayfalık Bozkürt, titiz arşiv çalışmaları ve 50’nin üzerinde Ülkücüyle yapılan birebir görüşmelere dayanıyor. Kitap, Kürt ve Zaza bireylerin Ülkücü Hareket’e nasıl ve neden katıldıkları sorusunun peşinden gidiyor ve bu tercihlerde etkili olan sosyal, ideolojik ve kişisel dinamikleri masaya yatırıyor.

Alparslan Türkeş'in olaylı 1975 Diyarbakır mitingi. Bozkürt gençler Türkeş'in çevresinde etten duvar örmüştü. Bacalan, fotoğraftan belli olmamakla birlikte Türkeş'in bu mitingdeki konuşmasını bir tankın üzerinde yaptığını söyledi. 

“PKK'SIZ BİR TÜRKİYE'DE BOZKÜRTLER”

Kitabın yayımlanma tarihi ve içeriği de Türkiye’deki sıcak gündemle dikkat çekici bir kesişim sergiliyor. Önsözü, Öcalan’ın PKK’ya silah bırakma ve fesih çağrısının kamuoyuna duyurulduğu gün olan 27 Şubat 2025’te kaleme alınan Bozkürt, PKK sonrası dönemde Kürt milliyetçiliğine alternatif bir toplumsal alanın inşasına vurgu yapıyor. Ahmet Dinç gelinen kritik eşiği “PKK'sız Bir Türkiye'de Bozkürtler" alt başlığı altında şöyle değerlendiriyor:

"Bu kitabın Hayat Yayınları tarafından baskıya hazırlandığı
günlerde Abdullah Öcalan, ömür boyu hükümlü bulunduğu
İmralı Adası’ndan PKK’ya bir çağrı yapıp, kurduğu örgütün
silah bırakmasını ve kendini feshetmesini istedi. Yukarıda da
altını çizdiğimiz üzere bu önsöz de o çağrının yapıldığı gün
kaleme alındı.

Türkiye’nin son 40 küsur yılını kana bulamış kanlı bir terör
örgütünün liderinden gelen böyle bir çağrı, Türkiye’yle ilgili
hemen her yönden önemli olduğu gibi, konumuz bağlamın-
da “Bozkürtler” için de oldukça önemlidir. Bir halkın inandığı
dine, töresine, ahlakına, huzuruna düşman da olsa, zor ve şid-
det kullanarak da olsa, o halkın üzerinde geniş çaplı bir etki
kurabilmiş bir terör örgütünün varlığı, belki en çok “Bozkürt-
leri” sıkıntıya sokmuş, ikilemde bırakmıştı. Örgütün etkinleş-
meye başladığı yıllarda birçok “Bozkürt”, Kürt/Zaza gençleri-
ni bilinçlendirmeye ve bölücü fikirlerin etkisinden korumaya
çalıştı. Ancak süreç içinde PKK cephesinden gençlere yönelen
şiddet, tehdit, şantaj, para ve türlü vaatler, Bozkürtlerden ve
diğer akl-ı selim sahibi Kürt büyüklerinden daha etkili olma-
ya, yeni nesil Kürtler arasında ırkçı ve din dışı tutumlar gelişip
yerleşmeye başladı. Bir noktadan sonra bu virüslerle mücadele
etmekten yorulan ya da tehdit edilen, saldırıya uğrayan birçok
“Bozkürt”, çareyi bir köşeye çekilmekte buldu.

 Diyarbakır'da etkin faaliyetler yapan Ülkü Ocakları'na mensup Bozkürtler Öğretmen Okulu'nun önünde, yıl 1975. Ayakta kapı önündeki gözlüklü İl Başkanı Ali İhsan Bacalan. 
 

Öcalan’ın bu çağrısının istenen sonucu doğuracağını,
PKK’nın silah bırakıp kendini feshedeceğini varsayarak kısa
bir gelecek kurgusu yapacak olursak… Şimdi artık “Bozkürt-
ler” için; o çekildikleri köşelerden çıkma, tahrip olan ilişkile-
ri, zihinleri, duyguları, müşterek gelecek hayallerini yeniden
onarma konusunda bilinçli birer “ortak payda” olarak hareke-
te geçme zamanıdır.

“Bozkürtler”, iki halkın birliği ve ortak gelecek kurguları
adına 40 küsur yıldır zarar gören ne/neresi varsa, “PKK sonra-
sı” dönemde tüm hasarları onarmak için, her iki halkı da çok
iyi tanıyan uzmanlar olarak sahalara yeniden dönmelidir. Ge-
lişen olaylar gösteriyor ki onlara düşen daha çok görevler bu-
lunmaktadır. Yeni dönemde “Bozkürtler” gerçek birer tutkal
olacaktır/olmalıdır."

Kendisi de bir Bozkürt olan Remzi Çayır (ayakta sağdan 2.), hapisten çıktıktan sonra MHP İstanbul İl Başkanı olacak İhsan Barutçu(oturan sol başta) ile hapishanede.  Ayaktakiler soldan; Osman Keskin, Mustafa Dülger, Davut Haykırış. 

Eserde, Alparslan Türkeş’in liderliğinde şekillenen MHP ve Ülkücü Hareket’in, Devlet Bahçeli ve Muhsin Yazıcıoğlu gibi figürlerin etrafında toplanan Kürt kökenli kadroları ele alınıyor. 

BBP Diyarbakır İl Başkanı Mehmet Dadak (sol başta), 2004 yılında Diyarbakır Gazi Köşkü'nde Muhsin Yazıcıoğlu'yla birlikte. 

12 Eylül öncesinden günümüze kadar geniş bir tarihsel çerçevede işlenen anlatılar, sadece bireysel biyografiler değil, aynı zamanda kolektif hafızaya ait önemli veriler sunuyor. 

Ülkü Ocakları’nın Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki kuruluş süreci, Kürt şehirlerindeki faaliyetleri ve bölgedeki toplumsal etkileşimleri, daha önce gün yüzüne çıkmamış bilgilerle destekleniyor.

Kitapta ayrıca, dönemin Başbakan Yardımcısı Alparslan Türkeş’in 1975 yılında Diyarbakır’da bir tank üzerinden gerçekleştirdiği miting konuşmasına ait görsel ve belgeler de yer alıyor. Bu sahne, eserin simgesel anekdotlarından biri olarak öne çıkıyor ve Türkeş’in bölgeye verdiği önemi sembolik olarak temsil ediyor.

M. Şerif Fırat (arkada sağdan 2.) Hormek Ağası ve diğer Hormek aşireti mensuplarıyla birlikte. 

Bozkürt, okuyucuya yalnızca Ülkücü Hareket içindeki Kürt bireyleri tanıtmakla kalmıyor, aynı zamanda siyasi tarihin önemli sorularına da yanıt arıyor. Kitapta yer alan başlıca sorular arasında şunlar öne çıkıyor:

“Bozkürt kavramı ne zaman ortaya çıktı? Bazı Kürtler ve Zazalar neden Ülkücü Hareket’e katıldı, niçin Türkeş’in en sadık askerleri oldular? Akrabaları ‘dağa çıkan’ BBP’li Bozkürtler kimlerdi? Türkeş, Kürtlere ve Alevilere yönelik hangi gazeteyi yayımladı? ‘Kürt’ Ziya Gökalp ile ‘Türk’ Mustafa Kemal arasındaki entelektüel ve siyasi ilişki nasıldı? Hormek Aşireti lideri M. Şerif Fırat, Kürtlerin Türk olduğunu savunduğu eserini neden yazdı ve niçin öldürüldü? Dersim İsyanı sırasında Bozkürtler hangi tarafta yer aldı ve bunun sonuçları ne oldu?”

M. Fahrettin Kırzıoğlu gençlik yıllarında. 

Tüm bu sorulara yanıt arayan Bozkürt, sade dili, arşiv belgeleri, tanıklıkları ve akademik arka planıyla hem akademisyenler hem gazeteciler hem de tarih meraklıları için değerli bir kaynak olma niteliği taşıyor. 

M. Fahrettin Kırzıoğlu, önce konferanslarla savunduğu 'Kürtlerin Türklüğü' tezini sonraları kitaplaştırdı. 

ÇARPICICI BAŞLIKLAR VE CEVAP ARANAN SORULAR

Kitapta gündeme taşınan önemli başlıklar ve cevap aranan sorulardan belli başlıları şöyle:

•    "Bozkürt" kimdir? Nasıl ortaya çıkmıştır?
•    Türkeş'in yönettiği Ülkücü Hareket'te Kürtler neden ve nasıl yer aldı; MHP'deki misyonları neydi?
•    Bazı Kürtler ve Zazalar neden Ülkücü Hareket'e katıldı? Niçin Türkeş'in en sadık askerleri oldular?
•    Abdülhamid'in Hatıraları adlı kitabı, gerçekte Süleyman Nazif mi yazdı?
•    Mesut Barzani'nin amcası Şeyh Abdüsselam'ı hangi Bozkürt niçin astırdı?
•    Türkeş'e "Başbuğ" denmeye Doğu'daki hangi etkinlikten sonra başlandı?
•    Diyarbakır'ı Ülkücü düşünceyle ilk olarak kim tanıştırdı?
•    Hangi ünlü şair, hangi ünlü şiirini, Deniz Gezmiş'in Hakkâri'de yaptırdığı köprünün üzerinden geçen gelin alayına bakarak yazdı?
•    Türkeş'in özel kalemi ve sırdaşı Diyarbakırlı Bozkürt kimdi?
•    Türkeş, 1975'te Diyarbakır mitinginde neden bir tankın üzerine çıkarak konuştu?
•    1974'te Ankara'da Ülkücü kurultayında Diyarbakırlı Kürt şairin şiirini kim okuttu; bunu Türkeş nasıl karşıladı?
•    Türkeş'in Kürtlere ve Aleviler için yayımlattığı gazetenin adı neydi; burada kimler yazıyordu; gazeteyi kim kapattırdı?
•    Türkeş, yaşlı Kürt köylülerini neden dört kez askerlerin sırtında, Zap Suyu'nun iki kıyısı arasında taşıttı?
•    Ülkücü Hareket'in Kürtler üzerindeki etkisi zamanla nasıl değişti?
•    Akrabaları "dağa çıkan" BBP'li Bozkürtler!
•    Bozkürtlerin PKK karşıtı duruşları toplumsal yapıyı nasıl şekillendirdi?
•    Sağ-sol çatışmalarında ölen Bozkürtlerin listesi.
•    "Bozkürt" terimi 1990'lar sonrası hangi toplumsal değişimlere ışık tuttu ve nasıl evrim geçirdi?
•    Bozkürtler, PKK sonrası dönemde Kürt gençlerine nasıl ışık olabilir?
•    Terör örgütünün etkisi azaldığında, Bozkürtlerin rolü ve misyonu yeniden nasıl şekillenecek?