Dr. Metin Kıratlı kimdir?

Bürokrat, akademisyen, hakim.

Türkiye'nin önde gelen hukukçu ve bürokratlarından biri olarak tanınıyor.

Dr. Metin Kıratlı, 14 Şubat 1969 tarihinde Konya/Ereğli'de doğmuştur.

İlk ve ortaöğrenimini Ereğli'de tamamlayan Kıratlı, 1986'da girdiği Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden 1990 yılında mezun olmuştur.

Eğitimine devam ederek Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü'nde Kamu Diplomasisi eğitimi alarak Goethe Enstitüsü'nde yabancı dil eğitimi almıştır.

İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde Özel Hukuk Tezli Yüksek Lisans Programı'nı tamamlamış ve Kırıkkale Üniversitesi'nde doktorasını yapmıştır.

Mesleki kariyerine Ankara Adliyesi'nde hâkimlik stajıyla başlayan Kıratlı, stajını tamamladıktan sonra Ulaş, Çaldıran, Yalvaç ve Manavgat hâkimliklerinde görev yapmıştır. Hakimlik kariyerindeki kilometre taşları şöyledir:

1994-1998 Ulaş (Sivas) Hakimliği,

1994-1998 Sivas Ulaş Hakimliği,

1998-2000 yıllarında Van Çaldıran Hakimliği,

2000-2003 yıllarında Isparta Yalvaç Hakimliği,

2003-2004 yıllarında Antalya Manavgat Hakimliği,

2004-2008 Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü Tetkik Hakimliği.

2008-2011 yıllarında Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü Daire Başkanı, 2011-2012 Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdür Yardımcılığı, 2012- 2014 Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü görevlerinde bulunmuştur.

2014 yılında Recep Tayyip Erdoğan'ın cumhurbaşkanı seçilmesiyle Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreter Yardımcılığı görevine atanmıştır.

Erdoğan'ın ikinci kez cumhurbaşkanı seçildiği 2018 yılında ise 2 Ağustos'tan itibaren Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı olarak görev yapmaya başlamıştır.

23 Kasım 2018 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Üyeliğine de atanmıştır. Ayrıca Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Danışma Kurulu Başkanlığı görevini yürütmektedir.

İyi derecede Almanca bilen Kıratlı, evli ve iki çocuk babasıdır.

Akademik çalışmaları

Dr. Metin Kıratlı, Türkiye'nin önde gelen hukukçularından biri olarak tanınıyor. Ereğli/Konya doğumlu Kıratlı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olduktan sonra Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü'nde Kamu Diplomasisi eğitimi aldı ve Berlin'de Goethe Enstitüsü'nde yabancı dil eğitimi tamamladı. İstanbul Ticaret Üniversitesi'nde Özel Hukuk Tezli Yüksek Lisans Programını bitirdikten sonra doktorasını Kırıkkale Üniversitesi'nde tamamladı.

Kıratlı'nın akademik çalışmaları arasında, Türkiye'nin marka mevzuatı ve uygulaması üzerine yoğunlaşan yüksek lisans tezi dikkat çekiyor. 2015 yılında İstanbul Ticaret Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Özel Hukuk (Ticaret Hukuku) Ana Bilim Dalı'nda Prof. Dr. Şükrü Yıldız danışmanlığında "Marka lisans sözleşmeleri" başlıklı 104 sayfalık master tezini hazırladı

Tezinde, marka lisans sözleşmelerinin özelliklerini, lisans hakkını ve bu alandaki kanuni düzenlemeleri inceliyor. Tez, özellikle marka lisans sözleşmesinin mülkiyet haklarına ve lisans alanın markanın kullanım hakkına dair özelliklerine odaklanıyor. 

Doktora çalışması ise yönetim kurulu başkanının anonim şirketlerdeki rolüne odaklanıyor. 2021 yılında Kırıkkale Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Özel Hukuk Ana Bilim Dalı'nda Dr. Öğretim Üyesi Emre Kalender danışmanlığında "Yönetim kurulu başkanı" adlı 221 sayfalık doktora tezini hazırladı. Kıratlı, tezinde Türk Ticaret Kanunu'nda (TTK) yönetim kurulu başkanı hakkında detaylı bir düzenlemenin olmamasından hareketle, başkanın fonksiyonları, hakları ve yükümlülüklerini ayrıntılı bir şekilde ele alıyor. Çalışmasında, başkanın yönetim kurulu üyelerini toplantılara nasıl davet edeceği, toplantıların nasıl idare edileceği gibi konuları detaylı bir şekilde inceliyor. Ayrıca, başkanın bilgi alma ve inceleme hakkı konusundaki "izin" yetkisinin nasıl kullanılması gerektiği üzerine ilke ve kurallar da tezinde yer buluyor. Kıratlı'ının doktora tezinin sonuç kısmında özetle şu noktaların altını çiziyor:

Tezin sonuç bölümünde, Türk Ticaret Kanunu'nun (TTK) 366. maddesi gereği yönetim kurulunun her yıl bir başkan belirlemesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bu durum, yönetim kurulunun işleyişi açısından başkanın kritik bir role sahip olduğunu göstermektedir.

1. Başkanın Seçimi ve Nitelikleri: TTK'de başkan olmanın genel şartları belirtilmiştir, ancak esas sözleşme veya iç yönerge ile daha detaylı niteliklerin belirlenebileceği ifade edilmektedir. Bu durum, TTK'nın emredici hükümler ilkesine aykırı değildir.

2. İlk Başkanın Atanması: TTK m. 366'da başkanın seçilme yöntemleri açıkça belirtilmiştir. Bu nedenle, esas sözleşmede belirtilen ilk başkanın atanması geçerli değildir. Eğer bu atama yapılmazsa, başkanlık makamının olmadığı kabul edilmelidir.

3. Başkanın Görev Süresi: TTK'de başkanın görev süresi açıkça belirtilmemiştir. Ancak, yargı uygulamasında genel kurul tarafından seçilen başkanın görev süresinin bir yılla sınırlı olmadığı kabul edilmektedir. Tez yazarına göre bu yaklaşım hukuken yanlıştır.

4. Toplantı İle İlgili Konular: Başkanın toplantıya davet yetkisi ve bu yetkinin kullanımı, TTK'de belirlenmiştir. Ancak, dilekçe sahibinden gerekçe talep edilmesi veya toplantı talebinin reddedilmesi gibi konular üzerinde detaylı değerlendirmeler yapılmıştır.

5. Başkanın Bilgi Akışı ve İzni: Başkan, TTK m. 392 kapsamında bilgilerin alıcısı, vericisi ve seçicisidir. Ancak, toplantı dışında bilgi alışverişinde başkanın izni aranmamalıdır.

6. Başkanın Genel Görevleri ve Yetkileri: TTK'de düzenlenmeyen birçok görev ve yetkiye sahiptir. Bu kapsamda, hukuka uygunluğun temin edilmesi, karar alma mekanizması içinde bilgi akışının düzenlenmesi ve yönetim kurulu toplantılarının olumlu bir şekilde ilerlemesi için gerekli önlemlerin alınması gerektiği vurgulanmıştır.

Sonuç olarak tezde yönetim kurulu başkanının seçilmesi, görev süresi, toplantılarla ilgili yetkileri ve bilgi akışı gibi konular detaylı bir şekilde incelenmiş ve çeşitli öneri ve değerlendirmelerde bulunulmuştur. Tez, TTK'de belirtilen hükümler ve uygulamadaki sorunlar gözetilerek, yönetim kurulu başkanının rolünü ve yetkilerini daha net bir şekilde tanımlamayı amaçlamaktadır.

Kıratlı'nın bir başka akademik çalışması da "Şirketler Hukuku Uyuşmazlıklarının Çözümünde Tahkim" adlı makale. Bu makale Tahkim ve Diğer Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerinde Güncel Gelişmeler Sempozyum Kitabı'nda yer almıştır. Bu çalışma, Dr. Metin Kıratlı, Hakkı Susmaz, Açelya Şahin, Dr. Güray Özsu, Doç. Dr. A. Eda Manav Özdemir tarafından editörlüğü yapılan eserde, Cumhurbaşkanlığı Yayınları tarafından 2023 yılında Ankara'da basılmıştır. (ss.173-202).

Metin Kıratlı'nın "Sigorta Acentesinin Mesleki Sorumluluk Sigortası" başlıklı akademik makalesi, 2023 yılında İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi'nde yayımlanmıştır. Bu makale, sigorta acentesinin mesleki sorumluluğunu ve bu sorumluluğun nasıl sigorta edildiğini detaylı bir şekilde ele almaktadır. Makalede, mesleki sorumluluk sigortasının genel tanımı ve amaçları üzerinde durulmaktadır. Mesleki sorumluluk sigortasının, sigortalının üçüncü kişilere karşı olan sorumluluğundan doğan yükümlülüklere karşı koruma sağladığı belirtilmektedir. Sigortalının sigorta poliçesinde belirtilen mesleki faaliyetinden kaynaklanan hukuki sorumluluğunun sigorta kapsamına alındığı ifade edilmektedir. Makalede ayrıca, mesleki sorumluluk sigortasının yerine getirdiği işlevler üzerinde durulmaktadır. Bu sigortanın, tazminat yükümlülüğünün yerine getirilmesi, hukuki koruma, ekonomik varlıkların korunması ve likidite sağlanması gibi önemli işlevleri bulunduğu vurgulanmaktadır. Ayrıca, mesleki sorumluluk sigortasının sigortalının mesleki itibarının korunmasına da katkı sağladığı belirtilmektedir. Makalede, sigorta acentesinin mesleki sorumluluğunun nasıl sigorta edildiği konusunda da detaylı bilgiler verilmektedir. Sigorta acentesinin mesleki sorumluluğunun, sigorta sözleşmesinin kurulmasından ve bu sözleşmeye aracılık etmekten doğan sorumluluğu kapsadığı ifade edilmektedir. Bu bağlamda, mesleki faaliyetin kapsamının belirlenmesinin önemli olduğu ve hangi tehlikenin maddi olarak meydana geldiğinin tespit edilerek mesleki faaliyetin belirlenebileceği belirtilmektedir. Makalede ayrıca, Sigorta Acenteleri Yönetmeliği'nin 11. maddesine atıfta bulunularak, acentelerin mesleki faaliyetleri nedeniyle sebep olacakları zararlardan sorumlu oldukları ve bu sorumluluğun karşılanması için sigorta veya benzeri teminatın istenebileceği hükme bağlandığı ifade edilmektedir. Kıratlı'nın bu makalesi, sigorta acentesinin mesleki sorumluluğunu ve bu sorumluluğun sigorta yoluyla nasıl korunduğunu anlamak isteyenler için önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır. Makale, sigorta acenteleri, hukukçular ve ilgili diğer kişiler için mesleki sorumluluk sigortası konusunda derinlemesine bir analiz sunmaktadır.

Kıratlı'nın bu değerli akademik çalışmaları, hukuk alanında önemli bir boşluğu doldurarak, öğretiye ve uygulamaya katkı sağlıyor. Ayrıca Kıratlı'nın 23 Kasım 2018 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile YÖK Üyeliğine atanması ve Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Danışma Kurulu Başkanlığını yürütmesi, onun sadece akademik alandaki başarılarıyla değil, aynı zamanda idari ve danışmanlık rolleriyle de ülkeye katkı sağladığını gösteriyor.