Abdullah BAYSAL

Kritik Analitik Düşünme (KAD) Nedir?

Abdullah BAYSAL

  • 1806

Eski dilde Basiret ve Feraset.

Kritik Etmek: Eleştirmek, incelemek, araştırmak.

Analitik: Çözümleme, tahlil.

Mesela A şehrinden B şehrine gideceksiniz?

Önce kritiğini yapıyorsunuz. 5 farklı yol var. Her bir yoldan gitmenin fayda ve zararlarını eleştirel bakış açısıyla inceleyip araştırıyorsunuz. Hangisi daha güvenli, menzile daha çabuk ulaştırır vs.

Sonra karar kıldığımız yolun analitiğine yani çözümleme ve tahliline geçiyorsunuz. Ne kadar yakıt lazım, dinlenme tesisleri nerede, en çok kaza nerelerde oluyor vs.

KAD, size ayaklarınıza baktırırken yüzünüze tokat atmak isteyenleri sezinlemektir. Yumruğu değil, yumruk atanı da değil, yumruğu attıranı görebilmektir.

KAD’ı anlamak için insan önce kendisini tanımalıdır.

Mesela bir koç aynada kendini görse hasmım diye saldırır. Gülmeyin, Ortadoğu’da Müslümanlar Allahu Ekber diyerek birbirini öldürmüyor mu?

KAD, büyük resmi görebilmektir.

Şöyle hayal edin. Önünüzde üst üste dizilmiş yedi adet resim var.

İlk resimde sadece bir horozibiği görüyorsunuz.

İkinci resimde, bir köydeki bir evin penceresinden bakan bir çocuğun evin önünde yayılan bir horozu izlediğini,

Üçüncüde, aslında bu resmin, bir geminin yüzme havuzunun kenarında güneşlenen bir çocuğun elindeki derginin kapağı olduğunu,

Dördüncüde bu geminin caddede giden bir otobüs üzerindeki tur gemisine ait bir reklam olduğunu,

Beşincide aslında bu ilk resmin (yani horozibiğinin) sahilde televizyon izleyen bir adamın ekranda gördüğü otobüsün üzerindeki tur gemisi reklamının üzerinde gözüken bir gemiye ait yüzme havuzundaki bir çocuğun okuduğu dergideki kapakta resmedilen köydeki bir evin penceresinden bakılan bir horoz resmi olduğunu,

Altıncıda bu resmin aslında, uçaktaki bir adamın sahilde televizyon izleyen bir adamın televizyon içinde gördüğü otobüsün üzerindeki tur gemisine ait reklam olduğunu,

Yedinci ve son resimde ise resme dünya dışından baktığınızda, uzayda uçan binlerce uçaktan sadece bir tanesinin penceresinden sahile bakan pilotun, sahilde televizyon izleyen bir adamın, televizyonun içindeki otobüs üzerindeki tur gemisine ait reklam resminin içinde yüzme havuzu başında dergi okuyan bir çocuğun derginin kapağındaki bir köy resminde bir evden izlenen horoz olduğunu görüyorsunuz.

Lütfen etrafınızdaki olaylara bir de bu gözle bakın.

Olaylara, kişilere takılmayın. Kısır tartışmaları bırakın. Fikirlerinizle konuşun.

Kendi durumunuza, nereye gittiğinize, yaptığınız çalışmalara, gelecek ile ilgili planlarınıza lütfen bir de uzayın dışından bakın.

Ama en büyük resimdeki gibi fikir yolculuğunuz sizi, asıl sahibimiz olan Yüce Rabbimize ve O’nun rızasını kazanacak amelleri işlemeye götürsün.

Yazarın Diğer Yazıları