Uzman isim 6 başlıkta topladı: İŞKUR sistem kurarak sınavsız işe alımın önüne nasıl geçebilir?

İŞKUR, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ile birlikte hareket ederek sınavsız personel alımının önüne geçebilir mi? Tabii ki mümkün ve uzmanlara göre bunun sistemini kurmak çok kolay. Manuel kontrollerin yetersizliği, ilansız ve sınavsız alım yapan kamu kurumlarının tespitini zorlaştırıyor. İşte bu konuda kamu personel rejimi alanındaki duayen isim Ahmet Ünlü'nün çözüm önerileri ve eleştirileri:

1. Resmi Bildirim: İŞKUR, kamu kurumlarına göndereceği bir resmi yazı ile ilansız ve sınavsız işçi alımlarını bildirmelerini isteyebilir. Bu yöntemde, ilansız ve sınavsız alım yapan kurumlar idari para cezası ile karşı karşıya kalacak.

2. Sayıştay Raporları: İŞKUR, Sayıştay raporlarını inceleyerek bu tür alım yapan kurumlarla ilgili süreçleri başlatabilir.

3. Webservis Entegrasyonu: Sosyal Güvenlik Kurumu ile İŞKUR arasında kurulacak webservislerle, atamalar ile İŞKUR tarafından yayımlanan personel ilanları karşılaştırılarak süreç daha hızlı hale getirilebilir.

4. Veri Kontrolü: SGK'nın kamu kurumlarına vereceği kodlar ve kontrol panelleri ile ilan ve sınavlarla ilgili veri girişi yapmayan kurumlar, sigortalı işçi çalıştıramaz hale gelecektir.

5. Kura Yönteminin Kısıtlanması: Kamu Personel Seçme Sınavına (KPSS) girerek belirli bir puanı alamayanların kamu kurum ve kuruluşlarında görev alması engellenmelidir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın bu konuda İŞKUR ve SGK'yi görevlendirmesi gerekmektedir.

6. Yönetmelik Değişikliği: Yönetmelikte kura ile işçi almanın yolu kapatılmalı veya kısıtlanmalıdır. Kura yöntemi, KPSS istisna olmak üzere gençler arasında tepkiye neden olmaktadır.

Ünlü'nün altını çizdiği üzere, kamu kaynağı kullanan kurumlar için alınacak personel için belirli bir standart getirilmeli ve kayırmacılık önlenmelidir. Aksi takdirde, kamu kaynakları israf olacak, kamu personeli ve vatandaş maliyet ödeyecektir. Konunun Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın da ilgili olması nedeniyle iki bakanlık koordinasyon içerisinde kalıcı bir çözüm üretmelidir.

Ahmet Ünlü'nün Yeni Şafak gazetesindeki yazısı:

İŞKUR sistem kurarak açık kapıları kapatmalıdır

İŞKUR, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ile birlikte çalışarak sınavsız personel alımının önüne çok basitçe geçebilir. Manuel olarak gerekli kontrolleri yeterince yapmak zor olduğu için ilansız ve sınavsız personel alan kamu kurumlarını tespit zor olabilir.
Bunun için ne yapılması gerektiğine ilişkin önerilerimizi sıralayarak eleştirimizi çözüm önerisiyle destekleyelim.
1- Kamu kurum ve kuruluşlarına gönderecekleri resmi bir yazı ile ilansız ve sınavsız işçi alımlarını bildirmelerini isteyerek sınavsız ve ilansız işçi alımının önüne geçebilirler. İdari para cezası ile karşı karşıya kalınacağı bilinince hiçbir kamu kurumu bu yolu tercih etmeyecektir. Çünkü ilansız ve sınavsız personel alımının ciddi bir parasal cezası bulunmaktadır.

2- İŞKUR Sayıştay raporlarını inceleyerek ilansız ve sınavsız personel alımı yapan kurumlarla ilgili gerekli süreci başlatabilir. Bu durum işin en zor kısmı ve sonuçtan çözüm üretme yöntemidir.
3- İşi daha da pratik hale getirmek için Sosyal Güvenlik Kurumu ile İŞKUR arasında kurulacak webservislerle kamu kurumlarına yapılan atamalar ile İŞKUR tarafından yayımlanan personel ilanları karşılaştırılarak sonuca daha kestirmeden gidilebilir. Bu yöntem ise zor olmakla birlikte daha pratiktir.
4- Sosyal Güvenlik Kurumu kamu kurumlarına verecekleri kodlar ve kontrol panelleri ile ilan ve sınavlarla ilgili veri girişi yapmayan kamu kurumlarının sigortalı tescil yapmaları engellenebilir. Daha açık ifadeyle gerekli verileri girmeyen kurumlar sigortalı işçi çalıştıramaz hale gelecektir. Bu durum ister istemez ilansız ve sınavsız personel alımının önüne geçecektir.

5- Çıkarılacak bir yönetmelikle Kamu Personel Seçme Sınavına girerek belirli bir puanı alamayanların kamu kurum ve kuruluşlarında hiçbir şekilde görev almalarının önüne geçilmelidir. Bu konuda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının harekete geçerek ilgili kumları olan İŞKUR ve SGK’yı görevlendirmesi gerekmektedir.
Konunun bir ayağının da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olması nedeniyle her iki bakanlık koordinasyon içerisinde kalıcı bir çözüm üretmelidir.
6- Yönetmelik değişikliği ile kura ile işçi almanın yolu kapatılmalı ya da çok kısıtlanmalıdır. Şuan kura yöntemi asıl, KPSS istisna olmuştur. Bu yöntemin gençlerde ciddi bir tepki oluşturduğunu belirtmemiz gerekiyor.
Sonuç olarak kamu kaynağı kullanan her kuruma alınacak personel için belirli bir standart getirilmeli ve kayırmacılık yolları sonuna kadar kapatılmalıdır. Yoksa geride heba olan kamu kaynağı, üzülen ve tedirgin olan kamu personeli ve garibanların sürekli olarak maliyet ödediği bir düzen devam edip gidecektir.