Mart ayında seçilecek belediye başkanlarının maaş ve maaş dışı mali hakları

31 Mart'ta gerçekleştirilecek yerel seçimler öncesinde, kamu personeli ve adaylar, seçim vaatlerinin gerçekleşmesini bekliyor. Kamu personeli, seçim döneminde vaat edilenlerin uygulanmasını talep ediyor.

Özellikle maaş artışları, sosyal haklar ve çalışma koşulları gibi konular kamu personeli tarafından yakından takip ediliyor. Seçim sürecinde adaylar tarafından yapılan vaatlerin gerçekleşmesi, kamu personelinin de beklentileri arasında yer alıyor.

Mart ayındaki seçimler, belediye başkanlarının maaş ve maaş dışı mali haklarının da gündeme gelmesini sağlıyor. Ahmet Ünlü, Yeni Şafak'taki köşesinde, belediye başkanlarının maaşlarının belirlenmesi ve ilgili mali haklarının tartışmaları ele aldı.

Yazıda, belediye başkanlarının maaşlarının nüfusa göre belirlendiği ve belirli kriterlere göre hesaplandığı vurgulanıyor. Ayrıca belediye başkanlarının prime esas kazançları ve meclis üyelerine ödenen huzur hakları gibi konular da Ünlü'nün yazısında yer alıyor.

Tartışmalı konulardan biri de belediye başkanlarının birden fazla maaş alabilme durumu. Bu konuda düzenlemeler yapılması gerektiği belirtiliyor.

Seçim sürecinde kamu personeli ve adaylar, vaatlerin gerçekleşmesini ve beklentilerin karşılanmasını bekliyor. Henüz somut bir gelişme olmamakla birlikte, seçim sonrası beklentilerin karşılanması bekleniyor.

Mart ayında seçilecek belediye başkanlarının maaş ve maaş dışı mali hakları

Ahmet Ünlü

28/01/2024 Pazar, Yeni Şafak

Daha önceki yazılarımızda belediye başkanlarının aldıkları maaşları, ilave ödemeleri ve birden fazla yerden aldıkları maaşları açıklayarak çözüm önerilerimizi sıralamıştık. Özellikle başkanların birden fazla görevden ayrı ayrı maaş almaları bu konuyu farklı bir alana taşımıştır. Ancak gelinen noktada bu konuda şu ana kadar bir ilerleme sağlanamamıştır.

Bu nedenle onlar da memurlar gibi mi ücret alıyor ya da onların maaş hesabı farklı mıdır, bunların emekli maaşları çalıştıkları sürece kesiliyor mu, birden fazla görevden aynı anda maaş alabilirler mi? Nüfus rakamlarının maaşa etkisi var mıdır? Bu sorular ışığında Mart seçimleri sonrasında göreve gelecek belediye başkanlarına ödenecek maaşları ve diğer konuları açıklayacağız.

IBELEDIYE BAŞKANLARININ MAAŞI NÜFUSA GÖRE BELIRLENMEKTEDIR
Belediye başkanlarının maaşlarının düzenlendiği 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye başkanının özlük hakları” başlıklı 39’uncu maddesinde aynen; “Belediye başkanına nüfusu;

a) 10.000’e kadar olan beldelerde 70.000,

b) 10.001’den 50.000’e kadar olan beldelerde 80.000,

c) 50.001’den 100.000’e kadar olan beldelerde 100.000,

d) 100.001’den 250.000’e kadar olan beldelerde 115.000,

e) 250.001’den 500.000’e kadar olan beldelerde 135.000,

f) 500.001’den 1.000.000’a kadar olan beldelerde 155.000,

g) 1.000.001’den 2.000.000’a kadar olan beldelerde 190.000,

h) 2.000.001’den fazla olan beldelerde 230.000, gösterge rakamının devlet memurları için belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık brüt ödenek ödenir.

Nüfusu 50.001’den az olan il merkezi beldelerde bu ödeneğin hesaplanmasında (c) bendinde belirtilen gösterge rakamı esas alınır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca devlet memurları ile bakmakla yükümlü bulundukları için uygulanan sosyal hak ve yardımlar, aynı esas ve usûllere göre belediye başkanları ile bakmakla yükümlü bulundukları için de uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.

2024 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nun Ek Ders, Konferans ve Fazla Çalışma Ücretleri İle Diğer Ücret Ödemelerinin Tutarları’nın düzenlendiği K – Cetveli’nde; “5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 39’uncu maddesinde yer alan göstergeler, 1/1/2024-31/12/2024 tarihleri arasındaki dönemde “2.280” rakamının eklenmesi suretiyle uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.

Bu hükümler çerçevesinde, nüfusu 2.000.001’den fazla olan belediyelerdeki belediye başkanlarına 232.280 x 0,760871 + 12.147,3 (seyyanen ödeme) = 188.882,41 TL brüt ücret ödenecektir. Bu ücretin neti ise yaklaşık olarak 160 bin 302 TL’dir.

Nüfusu 10.000’e kadar olan beldelerde ise 72.280 x 0,760871 + 12.147,3 (seyyanen ödeme) = 68.872 TL brüt ücret ödenecektir. Bu ücretin neti ise yaklaşık olarak 60 bin TL olacaktır.

Ayrıca, bunlara çocuk ve eş yardımı ödemesi de yapılacaktır. Diğer hesaplamalar da aynı şekilde yapılacaktır. Buna göre; eş için ödenecek yardım tutarı; 2.273 x 0,760871 = 1.729 TL

Her bir çocuk için; 250 x 0,760871 = 190,21 TL, Çocuk 0-6 yaş grubunda ise; 500 x 0,760871 = 380.43 TL’dir. Devlet memurlarının maaş ödemelerinde esas alınan memur maaş katsayısı arttığında aile yardımı ödeneği tutarı da artmaktadır.

Yönetim kurulu başkanlıklarından alınan ücretleri bu hesaba katmıyoruz. Hemen hemen birçok belediye başkanının normal maaşlarına ilave olarak aldıkları yönetim kurulu maaşları bulunmaktadır. Özellikle belediye şirketlerinin yönetim kurulu başkanlıklarından alınan ücretler oldukça yüksek olabilmektedir.

BELEDIYE BAŞKANLARININ PRIME ESAS KAZANÇLARI NASIL TESPIT EDILIYOR
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 80’inci maddesinde belediye başkanlarının prime esas kazançlarının nasıl tespit edileceği açıklanmıştır. Buna göre; büyükşehir belediye başkanları için bakanlık genel müdürünün, diğer belediye başkanları için ise öğrenim durumları itibarıyla 657 sayılı Kanun’a göre yükselebilecekleri dereceyi aşmamak kaydıyla, 657 sayılı Kanun’a ekli (I) sayılı ek gösterge cetvelinin “VIII. Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı” bölümünün (d) bendinde belirtilenlerin prime esas kazançları esas alınmaktadır.

MAAŞLARA ILAVE OLARAK HUZUR HAKKI DA ÖDENMEKTEDIR
Diğer yandan, meclis başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için, belediye başkanına ödenmekte olan aylık brüt ödeneğin günlük tutarının üçte birini geçmemek üzere meclis tarafından belirlenecek miktarda huzur hakkı ödenir. Huzur hakkı ödenecek gün sayısı, 20, 24 ve 25’inci maddelerde belirtilen toplantı günü sayısından fazla olamaz ve meclis üyelerine aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemez.

BELEDIYE BAŞKANLARI BIRDEN FAZLA MAAŞ ALABILIYOR
666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 5’inci maddesinin 15/1/2012 tarihinde yürürlüğe giren (s) fıkrası ile memurlar ve diğer kamu görevlilerinden, kurum ve kuruluşların yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyelikleri ve komisyon, heyet, komite ile benzeri organlarda görev alanlara, kurum içi ve kurum dışı ayrımı yapılmaksızın bu görevlerinden sadece biri için ücret ödenebileceği hüküm altına alınmıştır.

Maliye ve Hazine Bakanlığı’nın 08.08.2012 tarihli ve 8674 sayılı görüş yazısına göre, belediye başkanlarının 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin anılan 12’nci maddesi kapsamında olmadığını belirtmiştir. İşte tartışma da burada çıkmaktadır. Özellikle bazı belediye başkanları bu konuda sınıfta kalmıştır. Nitekim bazı belediye başkanlarının KİT yönetim kurulu üyesi olduğu görülmektedir. Yapılacak bir değişiklikle hem ödenecek ücretlere tavan getirilmeli hem de birden fazla yerden ücret alınmasının önüne geçilmelidir. Tavan olarak da KİT yönetim kurulu üyelerine yapılan ödeme esas alınmalıdır. Yoksa tartışmaların arkası önü alınamaz.

EMEKLI BELEDIYE BAŞKANLARININ EMEKLI MAAŞLARI KESILMEZ
5335 sayılı Kanun’un 30’uncu maddesine göre mahalli idareler seçimleri sonucuna göre görev alanların emekli maaşları kesilmemektedir. Dolayısıyla bunlar hem görev aylıklarını hem de emekli aylıklarını birlikte almaktadırlar. Bu duruma elbette denecek bir şey olamaz. Ancak, birden fazla ve çok yüksek tutarda ödenen yönetim kurulu ücretlerine çeki düzen verilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde her gün bu konular konuşulur ama sonuç alınamaz. Bu konuyu uzun süredir gündeme getirmiş olmamıza rağmen şu ana kadar maalesef bir gelişme olmamıştır. Ne hikmetse her konuda öneride bulunan muhalefet partilerinden bu konuda öneri gelmemiştir. Hala ümit ve sabırla yazmaya ve beklemeye devam edeceğiz.